Εμμηνόπαυση - 20 Συμπτώματα που σας προετοιμάζουν για την άφιξή της!

Στην Ελλάδα συνήθως η εμμηνόπαυση των γυναικών συμβαίνει γύρω στην ηλικία των 48 με 51 χρονών.

Ωστόσο, λόγω γονιδίων, ασθένειας ή ιατρικών διαδικασιών, ορισμένες γυναίκες περνούν την εμμηνόπαυση πριν από την ηλικία των 40 ετών.

Η εμμηνόπαυση που συμβαίνει πριν από αυτήν την ηλικία, ανεξάρτητα από την αιτία που την προκάλεσε είναι γνωστή ως πρόωρη εμμηνόπαυση.

Εκτός από τις εξάψεις, τις αλλαγές της διάθεσης και των άλλων συμπτωμάτων που συνοδεύουν την εμμηνόπαυση, πολλές γυναίκες με πρόωρη εμμηνόπαυση αντιμετωπίζουν επιπλέον τόσο σωματικά, όσο και συναισθηματικά ζητήματα.

Για παράδειγμα, επειδή η εμμηνόπαυση σηματοδοτεί το τέλος των γόνιμων ετών, μια γυναίκα που επιθυμεί να κάνει παιδί πιθανόν να βρεθεί σε δυσκολία.

Η πρώιμη εμμηνόπαυση αφορά την έναρξη της εμμηνόπαυσης πριν από την ηλικία των 45 χρόνων.

Μπορεί να οφείλεται σε κληρονομικούς παράγοντες δηλαδή σε γενετικούς, μπορεί να οφείλεται σε αρρώστιες ή μπορεί να οφείλεται σε ιατρικές επεμβάσεις και φάρμακα.

Οι περισσότερες γυναίκες που πλησιάζουν ή φθάνουν στην εμμηνόπαυση παρουσιάζουν συχνά κοινά συμπτώματα, όπως εξάψεις, ακανόνιστη έμμηνο ρήση και ξαφνικές αλλαγές στη διάθεση.

Στην εμμηνόπαυση και την περιεμμηνόπαυση συχνά τα συμπτώματα περιλαμβάνουν τα εξής:

1. Εξάψεις

Οι εξάψεις είναι από τα πιο συνηθισμένα συμπτώματα της εμμηνόπαυσης. Η γυναίκα ξαφνικά ζεσταίνεται, ιδρώνει, νιώθει «φούντωμα» κυρίως στο πρόσωπο, το λαιμό και το στήθος. Κάποιες γυναίκες νιώθουν και κρυάδες.

2. Εφίδρωση τη νύχτα

Οι εξάψεις τις νυχτερινές ώρες δημιουργούν συχνά προβλήματα. Η επιστημονική κοινότητα δεν έχει ακόμα αποκαλύψει τον μηχανισμό, αλλά εκτιμάται ότι η πτώση των επιπέδων των οιστρογόνων μπορεί να επηρεάσει τον υποθάλαμο, ο οποίος ρυθμίζει τη θερμοκρασία του σώματος.

3. Ακανόνιστη έμμηνος ρήση

Την περίοδο που πλησιάζει μία γυναίκα στην εμμηνόπαυση, είναι φυσιολογικό να έχει ακανόνιστη περίοδο ή να μην αδιαθετεί κάθε μήνα.

4. Ξαφνικές αλλαγές διάθεσης

Οι ξαφνικές αλλαγές στη διάθεση δεν σχετίζονται με γεγονότα στη ζωή της γυναίκας. Μπορεί να είναι έντονες και να νιώθει ξαφνικά λύπη ή θυμό.

5. Ευαισθησία των μαστών

Η ευαισθησία των μαστών είναι ένα ακόμα συνηθισμένο σύμπτωμα της εμμηνόπαυσης. Όσο πλησιάζει η οριστική διακοπή της περιόδου, μειώνονται και οι πιθανότητες εμφάνισης του συμπτώματος.

6. Μειωμένη λίμπιντο

Η εμμηνόπαυση συχνά επηρεάζει τη λίμπιντο, την επιθυμία για σεξ. Αυτό μπορεί να είναι το αποτέλεσμα των μειωμένων επιπέδων τεστοστερόνης και οιστρογόνων, τα οποία μπορούν να κάνουν πιο δύσκολη τη διέγερση. Μπορεί όμως να είναι και δευτερεύον αποτέλεσμα άλλων συμπτωμάτων της εμμηνόπαυσης, όπως οι ξαφνικές αλλαγές διάθεσης.

7. Κολπική ξηρότητα

Καθώς οι γυναικείες ορμόνες διασφαλίζουν την καλή κυκλοφορία του αίματος γύρω από τον κόλπο, η έλλειψή τους μπορεί να μειώσει τη ροή του αίματος και τη φυσική λίπανση της περιοχής, προκαλώντας ξηρότητα, η οποία μπορεί να κάνει δυσάρεστη την ερωτική πράξη.

8. Πονοκέφαλοι

Οι γυναίκες που μπαίνουν στην εμμηνόπαυση εμφανίζουν πιο συχνά πονοκεφάλους καιημικρανίες ως αποτέλεσμα των μειωμένων οιστρογόνων.

9. «Μυρμήγκιασμα» στα άκρα

Το «μυρμήγκιασμα» στα χέρια και τα πόδια είναι ένα ακόμα σύνηθες σύμπτωμα της εμμηνόπαυσης και εκτιμάται ότι οφείλεται στις διακυμάνσεις των ορμονών που επηρεάζουν το κεντρικό νευρικό σύστημα. Συνήθως διαρκεί μόνο για λίγα λεπτά.

10. Αλλαγές στο στόμα

Διάφορες ενοχλητικές αλλαγές μπορεί να εμφανιστούν στο στόμα ως αποτέλεσμα των ορμονικών αλλαγών. Συχνά ασθενείς μου αναφέρουν αίσθημα καύσου και «μυρμήγκιασμα» μέσα ή γύρω από το στόμα και αλλαγές στη γεύση (ειδικά στις έντονες γεύσεις). Άλλες αναφέρουν ξηρότητα στο στόμα, που αυξάνει τις πιθανότητες να δημιουργηθεί ουλίτιδα και τερηδόνα.

11. Αυπνία και κόπωση

Η συνεχής κόπωση που νιώθουν αρκετές γυναίκες μπορεί να είναι το αποτέλεσμα δυσκολιών στον ύπνο εξαιτίας των εξάψεων και των νυχτερινών εφιδρώσεων ή των ίδιων των ορμονικών διακυμάνσεων.

12. Προβλήματα στην πέψη

Οι γυναικείες ορμόνες επηρεάζουν τα μικρόβια που υπάρχουν στο στόμα και στο πεπτικό σύστημα. Η μείωση των οιστρογόνων όσο πλησιάζει η γυναίκα στην εμμηνόπαυση, αλλάζει τη σύνθεση στη χλωρίδα του εντέρου και πολλές αναφέρουν προβλήματα στην πέψη και πρωτόγνωρες αντιδράσεις σε ορισμένα τρόφιμα.

13. Πόνος στις αρθρώσεις

Τα οιστρογόνα συμβάλλουν στη μείωση της φλεγμονής και στη λίπανση των αρθρώσεων και η μείωσή τους μπορεί να προκαλέσει πόνο στις αρθρώσεις.

Τα οιστρογόνα παίζουν σημαντικό ρόλο στη ρύθμιση των υγρών στον οργανισμό της γυναίκας και η μείωσή τους την κάνει πιο επιρρεπή στους πόνους στις αρθρώσεις ή στην εμμηνοπαυσιακή αρθρίτιδα. Για τους ίδιους λόγους μπορεί να εμφανιστούν μυϊκοί πόνοι.

14. Στιγμιαία «τσιμπήματα»

Πολλές γυναίκες νιώθουν κάτι σαν μικρή «ηλεκτροπληξία». Αν και δεν είναι σαφές τι το προκαλεί αυτό, αλλά εκτιμάται ότι είναι αντίδραση που δημιουργεί στο νευρικό σύστημα η μείωση των οιστρογόνων.

15. Φαγούρα

Τα οιστρογόνα σχετίζονται με την παραγωγή κολλαγόνου και την ενυδάτωση του δέρματος. Η μείωσή τους μπορεί να οδηγήσει σε φαγούρα ή ξηρότητα, τόσο γύρω από τον αιδοίο όσο και σε άλλα σημεία του σώματος.

16. Προβλήματα συγκέντρωσης και μνήμης

Η μείωση των οιστρογόνων κάποιες φορές δημιουργεί «θολούρα», αφηρημάδα, δυσκολία συγκέντρωσης. Τα προβλήματα ύπνου μπορεί να είναι καθοριστικός παράγοντας.

17. Αραίωση μαλλιών

Οι ορμονικές διακυμάνσεις μπορεί να προκαλέσουν αραίωση των μαλλιών κατά την εμμηνόπαυση. Οι θύλακες των τριχών συρρικνώνονται, τα μαλλιά μεγαλώνουν πιο αργά και πέφτουν περισσότερες τρίχες.

18. Εύθραυστα νύχια

Στην εμμηνόπαυση ο οργανισμός μπορεί να μην παράγει αρκετή κερατίνη, που είναι απαραίτητη για δυνατά νύχια.

19. Αύξηση βάρους

Η μείωση των οιστρογόνων μπορεί να οδηγήσει σε αύξηση του βάρους. Συχνά οι ξαφνικές αλλαγές διάθεσης οδηγούν σε δυσμενείς αλλαγές των διατροφικών συνηθειών της γυναίκας.

20. Ακράτεια άγχους

Συχνή ή ξαφνική ανάγκη για ούρηση εμφανίζεται συχνά στην εμμηνόπαυση. Οι ορμονικές αλλαγές μπορεί να προκαλέσουν εξασθένηση των μυών της ουροδόχου κύστης και της πυέλου.

21. Ζαλάδες

Οι αλλαγές στα επίπεδα των ορμονών επηρεάζει την παραγωγή ινσουλίνης, γεγονός που μπορεί προκαλέσει αστάθεια στα επίπεδα του σακχάρου, με αποτέλεσμα ξαφνικές ζαλάδες.

Ευτυχώς υπάρχουν λύσεις και καμία γυναίκα δεν πρέπει να θεωρεί δεδομένο ότι θα υποφέρει στην εμμηνόπαυση. Ο γυναικολόγος σας θα σας συμβουλεύσει για τον καλύτερο τρόπο αντιμετώπισης των συμπτωμάτων.

Πώς επηρεάζει τη σχέση του ζευγαριού;

Ορισμένες γυναίκες νιώθουν άβολα να μιλήσουν με το σύντροφό τους για την εμμηνόπαυση επειδή θεωρούν ότι μεγαλώνουν ηλικιακά και απειλείται η γυναικεία τους υπόσταση. Αλλαγές στη διάθεση, στον ύπνο και στις νοητικές λειτουργίες εμφανίζονται συχνά σε αυτή τη χρονική περίοδο. Αυτές οι αλλαγές μπορεί να οδηγούν σε μειωμένη αυτοεκτίμηση και φτωχή εικόνα εαυτού.

Καταθλιπτική διάθεση ή κυκλοθυμία και άγχος είναι κοινά κατά τη μετάβαση στην εμμηνόπαυση και οι γυναίκες με ιστορικό διαταραχών διάθεσης ή στρεσογόνα γεγονότα ζωής στην πρώιμη παιδική ηλικία, είναι περισσότερο ευάλωτες. Η μείωση των οιστρογόνων συνδέεται επίσης με την εμφάνιση κατάθλιψης, η οποία όμως συνδέεται και με την απώλεια της αναπαραγωγικής ικανότητας. Ωστόσο η φυσική εμμηνόπαυση δε φαίνεται να αυξάνει τις πιθανότητες οι γυναίκες να πάθουν κατάθλιψη. 

Επιπλέον, τα μειωμένα οιστρογόνα, η ψυχική και σωματική κούραση, οι διαταραχές στη διάθεση, ο φόβος και το στρες μπορεί να επηρεάσουν την επιθυμία για σεξουαλική επαφή. Πολλές γυναίκες νιώθουν λιγότερο ελκυστικές ή λιγότερο ικανοποιημένες με το σώμα τους (μπορεί και ο σύντροφος να επιδίδεται σε αρνητική κριτική για το σώμα). Επίσης, η εικόνα εαυτού μπορεί να αλλάζει επειδή υπάρχει τάση αύξησης του βάρους λόγω του χαμηλού μεταβολισμού. Η συχνότητα των σεξουαλικών επαφών μπορεί να μειώνεται ή αυτές να γίνονται μόνο για να ικανοποιηθεί ο σύντροφος, στάση που συνάδει με κοινωνικοπολιτιστικές αντιλήψεις για το ρόλο της γυναίκας. Αυτό προκαλεί απογοήτευση, ενοχή, σεξουαλική και ψυχική απομάκρυνση στο ζευγάρι, ειδικά αν πριν την εμμηνόπαυση υπήρχε ικανοποιητική σεξουαλική ζωή. 

Εξάλλου, η σεξουαλική επαφή για τις γυναίκες μέσης ηλικίας είναι λιγότερο μια σωματική πράξη και περισσότερο έκφραση σύνδεσης και εγγύτητας . Στην πραγματικότητα, οι γυναίκες σε ευτυχισμένους γάμους έχουν μεγαλύτερη επιθυμία για σεξουαλική επαφή, αυξημένη διέγερση και μεγαλύτερη σεξουαλική ικανοποίηση . Σύμφωνα με τον Mansfield και τους συνεργάτες του (1998), οι γυναίκες στην περιεμμηνόπαυση επιθυμούν περισσότερο πάθος, ρομαντισμό, στοργή, δημιουργικότητα και επικοινωνία στη σεξουαλική τους ζωή. Η καλή σχέση με το σύντροφο, η αφοσίωση του, η σεξουαλική επαγρύπνηση και η πρόσβαση στις υπηρεσίες υγείας επηρεάζουν θετικά τη σεξουαλική λειτουργία.

Η μέση ηλικία είναι επίσης μια περίοδος που οι γυναίκες καλούνται να επαναπροσδιορίσουν το ρόλο τους ως κόρες, σύζυγοι και μητέρες. Οι γονείς πεθαίνουν, οι σύζυγοι αρρωσταίνουν, τα παιδιά ενηλικιώνονται. Έτσι, οι γυναίκες παθαίνουν κατάθλιψη επειδή χάνουν τους ρόλους στους οποίους έχουν επενδύσει περισσότερο συναισθηματικά. 

Να θυμάστε:

Η μέση ηλικία αναγνωρίζεται ως σημαντικό στάδιο της ανάπτυξης και η εμμηνόπαυση αποτελεί ένα από τα πιο σημαντικά θέματα αναπαραγωγικής υγείας για τις γυναίκες. Η πληρέστερη κατανόηση των αλλαγών που βιώνουν οι γυναίκες λόγω της εμμηνόπαυσης συντελεί στην καλύτερη συναισθηματική τους στήριξη, η οποία βελτιώνει την ποιότητα των συντροφικών τους σχέσεων. 
Οι αντιλήψεις και οι στάσεις των συντρόφων για την εμμηνόπαυση επηρεάζουν σε σημαντικό βαθμό την ποιότητα ζωής των γυναικών. Επομένως, η αλλαγή στερεοτυπικών αντιλήψεων, θα βοηθήσει τις γυναίκες και τις οικογένειές τους να προετοιμαστούν για πιο ομαλή μετάβαση στο στάδιο της εμμηνόπαυσης, ώστε να εξασφαλιστεί η συντροφική, συζυγική και η οικογενειακή αρμονία.